خدا! تو ایسکالی خدایی بکن

ای بی صاحب درده، دوایی بکن

خدابداشت! تی سر می سر ننی

هچی ننیش، یه هوی هایی بکن

مردمه جون در بمه ای درد جی

ای غم بزه خاکه نگایی بکن

ایشونه دیل دورینه تو خور دونی

نوا نوا چره؟ نوایی بکن

گوتن بو مو بوتم ، ویریس یاعلی

سیاه عروسه رونمایی بکن

بدار یه روز می دیل به تو خوش ببون

یکته تی قولونه وفایی بکن

آسی حسینی ورجه

ته یاد دره چی بوتم؟

کی مو شیر موسون بوم

تی عیشقه جی بسوتم

تی شون پسی لاکوی جون

یکته شبه نخوتم

هر جا بشوم ته ندیم

دنیا همه بموتم

تو می‌دیل میان بی

مو می دیله دموتم

ابو عبدالله شمس الدین تبریزی نومبر شمس مغربی آذری شعرگوتن کسونی بو کی خو شعرون خو ماری زووُن ،تاتی لوزهِ ، یاتکار بنه.شمس مغربی سده 8-9 شعرگوتن کسون و خودابشناسون بو و آمند دیهات ، کی تبریز جیرمحلون بو بزاسته بوبو و 808 مین بمرده.چارته دو بیتی اینه شعرون جی ویجین بوبو ایسه.

***************************************

دیره اویان چمن سامان بگرته / چمن بوم و برو دامان بگرته 

بجز اویان نوینــــم در بـــرو بوم / برو بومــم همه اویان بگرته 

****

خوراژ زردی شره ب كوشن وهیر / كه دام انداتمی  اژ رای نچــــیر 

ناگه هان هاكتم ب دام خوبـــــان / دام و نچیر و هیرم  بشـر اژ ویر 

****

ار دریا رســـــــم دریا ت وینم / ورب صحرارسم صحرا ت وینم  

بجز تو هیچ كیج نیه ب گیتی / اژان هرجا رسم انجـا ت وینم

****

سحرگاهان ك دیلم تاو گیره / اژ آهم هفت چرخ آلاو گیره

چ دیلـــــم آذرین آهـی بر آی / گهان اژ آه دیلـــــم تاو گیره 

ویته بوبو آوای تات جی 

تور tur: دیوانه

غتل qatl: روز عاشورا

باجهَ bâja: روزنه ی دیوار

لوجَن luj∂n: روزنه ی سقف

زناکzenak: زن

جیر ، جیهیرjihir: پایین

سمبِل ، سمبیل : سبیل

درزان darz∂n: سوزن

اَسیو asiv: سیب

زیآدهَ ziâda: سیزده

خال : شاخه ی درخت

وَرَه vara: بره

میجه mija: مژه 

دَرگهَ darga: محتوی یک مشت

مرداک merdak: مرد

کرگ karg: مرغ

مرس m∂rs: مس

مَچچَت machch∂t : مسجد ، برابر با مَزگـَت mazg∂t گیلکی

دلهَ d∂la: شیره داخل نان روغنی

لپپهَ lappa: موج

گاچgâch: آغل بره و گوسفند

کالا، کالkâla: آغوز ، اولین شیر دام

اَ a: آن ، او

آسن âsan: آهن

بال bâl: بازو

آیَنکا، آوگینهَ ayankâ , avginâ: آیینه

رز raz: انگور (باغ)

جان : تن ، بدن

پیلله pille: بزرگ

دَوری، دُوُری davri , duri: بشقاب

کشه kaša: آغوش ، بغل

وره ، ولگه valga: بندآب

بِر ، بوور bür , bar: بوته ی خار

ویه ، وی viya:بید

خایه xaya: بیضه

غزان ، غزغان qazqân: پاتیل

خرمنگا: جای خرمنگیری

جاهیلjahil: جوان

شیو ، شی šiv, ši: جوانه ی درخت

کارد : چاقو

چموش رزین : چموش ، چموش بنددار

چانه : چانه

خانی : چشمه 

داز : داس علف چینی، داس بدون دندانه

داره ، دََََ َره däre: داس علف خرد کن، داس دندانه دار

دان : دانه

بر : در ، درب

دِرِجد ، دُرُج derejd: زِبر

دِله dela: درون ، داخل 

گردش gardaš: دفعه ، بار

چپورchapür: دنده ، اسختوان کمر 

بامچا ، مکابیچ makâbich, bâmchâ: ذرت ، بلال

تومونِ کوتا بندَ مونی ، هرچی توشکه زِنی ، کوتا ترا بنی.

بند تنبان کوتاه را می مانی ، هرچه قدر گره می زنی ، کوتاه تر می شوی.

دار هرچی ویشتر با باره ، اونه سر جیرتر هنه.

درخت هرچه بار بیشتری بیاورد ، سرش پایین تر می آید.

شآله ، آدم خور چاگودی؟!

از شغال آدم خر درست کردی؟!

خودا شمشیر همیشک تیجه.

شمشیر خدا همیشه تیز است.

کولا سر شی بو ، بشوی پا شی بَبوی؟

کلاه برای سرِ بود ، رفت شد برای پا؟

کلن هم سر ، کورون هم چوم.

سر کچل ها مانند هم ، چشم کورها مانند هم.

کرک؟! گله جیک ندنم ، مره بوخونی.

پرنده؟! من حتی جیرجیرک خاکی هم ندارم که برایم آواز بخواند.

وانیویس نوم: آداب و آیین مراسم کشتی گیله مردی در فرهنگ گیلان

بنویشته کس: امیرهوشنگ برونی

ولگون: 15 ولگ

فرمت: pdf

جیرکش واسی بشین بنویشته ی ایدامه

↓

↓

↓

لاسپاره چیسه؟

لاسپاره ، گیله مردی شلواره گونن که کوشتی زمات مین خوشونه تن دگونن. گرچی لاسپاره به طور کلی گیلون قدیمی شلوار مرداکون بو که دیباره(گذشته) مین پوشِیین.لاسپاره دوته بخش جی دورسته بو : لاس+ پاره ، کی لاس یا لا یا لاه گیلکی مین بنه چرم و یا نوعی ابریشم که احتمالا فارسی مین بنه هو کژ یا کج کی نوعی ارزون ابریشم ایسه و اونه خفتان و لاسپاره جی ایستفاده گودن.و لاسپراه ی چرمیم دشتیم که الون ده کمتر پیدا بَنه.پاره ام بنه هو تیکه ، پاره که در کول معنی دنه تکه چرم یا تکه کژ و تنکه ای لاس امره بودوخته بوبو ببی.

چره لاس جی گیله مردی کوشتی واسی ایستفاده گودن:

لاس یا لاه ایوتری ی بوتم از ابریشم ایسه و ابریشمم اسنحکام زیادی دنه کوشتی مین احتمال پارگی کم بو و کمتر پیش امو که کوشتی مین لاسپاره دوسسنه بی و پارِوَه بی. 

لاسپارهَ چتو دوتن:

لاسپاره ابریشمی یا لاس نخ امره دوتن و اونه پاچه چن لایه گیتن که فند زیین مین دوسسنه نبی و یا کوشتی گیر پا جی نشی و زیمین نزنی. اونه کمره و قیشگا سرم هیتو بو چنونچه قیش نیاز ندشت و فشک سرم چن لایه گیتن. لاسپاره دو طرفه سر یا نوار سیپید گیتن یا سورخ که ای نشونه دنه که کوشتی گیرونِ ای دو رنگ امره موشخصه گودن و برخلاف کشتی فعلی که قرمز و آبی پوشنن گیله مردی کوشتی مین خواه دو رنگِ سوره سفید مشخص ببی. لاسپاره رنگم سایه بو گرچی تازگی امه دوره مین کوشتی گیرون سفید لاسپارم پوشنن.

 این تصویر مین لاسپاره به خوبی موشخص ایسه.

ترجــــــــــــــــمه ی فــــــــــــــــــــارسی

خودا خودا ای آزگار دسهِ جی بسوختم/ می خونِ دیلــــکهِ هیتو فوتوشتم

تا کِی ایتــــــو مو تــــام بزه بنیشِـــــــم / کی خونِ دیل امره مــو بَمَـــــردم

از خودم

ترجـــــــــــــومه ی پارســـــــــــــــی

ایســـم ایتا دپــرکســــــه ســـــتاره/ جــــه همچـــی کرا بمـــــــه نظاره

تا خاک بدا می دونــــــه پایا ماچی/ زمان ، بُبُــــسته زندگـــــــی دیاره

اُلاَره سالَه می چول رخص واَستی/ بجــــار کـرا مـــــه ره زنه نقــــــاره

جه جنگـــل اوخان ، نخوانـــــده رازا/ خواَنــم که گُــــرخانه بایـــــه دواره

برشته می خیـاَل ، هَزارتا رشتــــه/ چه پاره کود ، چه توشکا زه دُواره

امــــا دره می گــــــرم جلــــف جانا/ ایتا پلـــــــئه نیشانه بو اشــــــاره

ئی جور مرا واپختــــــنا می طالــــه/ نبم جه می جُخُفته ریشـــه پاره

هو ریشه یه که نُرسَفِه جـه تیجـی/ داره مرا اجــــور بـه تـی اجـــــاره

واوُ ایذه جه غنچه واَشــــــکُفم من!/ می دونه چوم تی زپه انتــــظاره

تی قفـــلا می کلیـــــد جا دپرکـــان/ واکون تـــرا که فانــــــدری دوکاره

وِری بدیــــن که «پـاد»ره دورشــکا/ بامــــو تانی تونم ببی ســــواره

محسن آریاپاد

1- محسن آریا پاد

2- علی آرین فرد

3- کوروش اسد الله پور

4- ابوالقاسم اقدستا

5- تورج الوندی

6- تیمور برهان

7-مسعود(علی) بیزار گیتی

8- عبدالله پور احمد(خسته دل)

9- اسماعیل پورسعید

10- رمضان پور طاهر

11- علاءالدین پورعباس

12- هوشنگ پورقاسم

13-بهرام پورمحمد علیزاده

14- مسعود پور هادی

15- سیدرضا پیکرستان

16-مهرداد پیله ور خمامی

17- غلامرضا توچائی

18- منوچهر جراح زاده

19- مسعود حاکم زاده 

20- میرسعید حاکم زاده

21-محمداسماعیل حبیبی

22- محمدتقی وهاب زاده(حدیدی)

23- فریدون حق بین

24- حسین حسین زاده

25- قاسم حسین نژاد

26- محمدحسین  خدایاری

27- محسن خورشیدی

28- فرزاد دعایی

29- حسین دلخوش

30- سیدحسین رضوی

31- یوسف رضوی

32- محمدتقی رستمی شکارسرایی

33- مسلم رمضانی

34- محمدرضا ریاضی رشتی(منعم)

35- علی ریحانی

36- اسحاق زاده علی

37- غلامرضا زارع بهمنری(ناظم9

38- شریف زیگساری

39- محمدابراهیم سمیع

40- علی سواررخش

41- رضا سیف پور

42- مریم شفیقی

43- فرامرز شکوری

44- بهمن صفایی

45- رضا صفایی

46- کیانوش ضیاء

47- یعقوب عباسی

48- نجف علی غریبی زاد(ناجی)

49- ناهید فتوحی ابوابی

50- ابوتراب مرزام فرد( فتحی پور لاشه مقدم)

51- سعید فقیه محمدی

52- طالب قبادی

53- محمد قربان زاده

54- بابک قلی زاده

55- سیروس کاگر

56- محمدباقر کریمی کلاشمی( کریم)

57- میرزا احمد کسمایی

58- احمد گرگین

59- ایوب محبی زاده گشتی

60- محمد علی محمدی دوگاهه

61- مسعود محمدی

62- روشنک مرادیان

63- علی معصومی

64- حمید مقدسیان سراوانی

65- محمدابراهیم ملکی قاضیانی

66- مرتضی منصف

67- عبدالعلی رحمت موسوی

68- حسین میرزاپورولمی

69- جعفر مهرداد

70- نصرالله ناصری جورشری 

71- امیر ناطقی

72- ندیمی گیلانی

73- حمید نظرخواه

74- نادر نیک نژاد شیجانی

75- بیژن ورنوس

76- کریم هویدای(آشنا)

77- هوشنگ یگانه (بادیه نشین)

78- فرامرز مسروری ماسالی- شاعر تالش

 زرده ملیجک شعر 

بزن نی زن ، می دیـل غم دانه امروز / تی آهنگه می ور ، کم دانه امروز

گوسند دوخون بزن، می دیل پسونه / می بزغالای چـــره رم دانه امــروز

خوداجون دوره کون گرگ از می گلـه / می دیل مینــه به ماتم دانه امروز

بزن ابره دوره کون ، سوبیـــای سُــو / نــت می زندگی ، نـــم دانه امـروز

زرده ملیـــــجه بزن ، دیل تاسِــــئونَه / تی زیر و بم ، چه عالــم دانه امروز

بزن افشاری و دشـــــتی و ماهــــور / امــــه دونیــا، زیر و بم دانـــه امروز

ابــــو عطا ، غمه از دیــل فوکــــــونه / امه شـــــادی مینـــه کم دانه امروز

گیلکی / بیه پیش/قاسم حسین نژاد

زرده میلجکِ نغمه

وانیویس نوم : نام های کهن گیلکی

بنویشته و ترجومه گوده کس:دهیوپت ونداد شهریاران(علی رضاپور)

ترجومه: گیلکی دیباره نومون فارسی ترجومه

صفحات:40

فرمت : pdf

فرمت فایل: zip

گنجایش:631kb

توضیحات: گیلکی دیباره نومون ترجومه بوبو فارسی به که ویشتر جی 600 ته گیلکی نومون ایسه.

با عرض پوزش خدمت کسانی که موفق به دریافت نشدند اشکال لینک از سرور بود. فایل اکنون قابل دریافت است.93/6/19 

ادامه بشین

وانیویس نوم: گیلکی دیباره نومون

بنویشته کس: علی رضاپور ( دهیوپت ونداد)

ولگون: 38 ولگ

فرمت: pdf

توضی: ویشتر جی 600 ته گیلکی دیباره نومون ایسه که فارسی مین ننه یا کمتر به کار شنه.

«مقاله ویرایش شد : علاوه بر بهتر شدن کیفیت نوشته و صفحات و سبک تر کردن فایل اصلpdf ( از 1.3mg به 500kb) چندی از اسامی هم جا افتاده بو که اضافه کردم ، باسپاس دهیوپ ونداد»

کاسپی چیسه و کاسسی چیسه؟

چره کاسون دوته پسوند دنن چره یکته پیشا سی هنه یکته پیشا پی هنه چره نوگودنن دریای کاسسی یا غربیون چره گونن کاسپی دریا caspian see چره نوگودنن کاسسین مگر ای دوته لک گیلون مین زندگونی نُوودن مگه ایتو نیه که کاس سی و کاس پی هر دوته کاس نژاد جی بون پس فرخ کاسپی و کاسسی چیسه؟

گیلکی باستان مین پی و سی هر دوته منا دنه که پی بنه جلگه و سی بنه صخره. کی هسه گیلکی مین صخره گونن سینک یا سینگ و پی هسه گیلکی مین بنه جیر ، پست ، پا. گرچی پا گیلکی مین بنه پی( pey) نه (pi).

ولی پست و جیر گیلکی مین بنه پی(pi) : پی سامون (فارسی: سرزمین پست) ، پی چال ( فارسی :چاله گود ، پایین) .

پس کاسسی بنه کوفنیشن کاس و کاسپی بنه پی نیشین کاس.

هسه چره امه دریا نوم بخ کاسپی شناسنن شمه خودتون ده بفهمسین چره جلگه نشینون دریا راس دشتم و امه همساده لکون ای دریا به نوم کاسپی ینی کاسون پی نشین شناختن.

امه ای لاجیگه مین هیچ کس و لک امره دوشمندی ندنیم. ولی چره وختی امه هیچ لک و کسیهِ کار ندنیم امه امره کنلجار شِنن ؟؟؟

ورکون امه برارن و امه هیچ کس امره کالنجار ندنیم. نه گیلکون و نه تالشون امه هیچ کسه کار ندنیم.اما تورکون خوشونه خیالی نخشوونه مین هشتپر و تالش بیتن جز آذربایجان جنوبی آخر تالشون که خودشون یکته جی اصیل ترین کاسیون  لکون ایسن و ایشونه سامونم تا تاریخ خو دیل مین جا دنه به نوم تالش و تالوش هته (کادوس : که خیلی شون گالشون کادوس دونن) پس چتو تالشون سامون به خودشون نسبت دنن.تالشونی که هته کلسیه آذربایجان ( جمهوری آذربایجان) مینم ایسن. اگرم گیلون آستارا مین تورکون زیاد ایسن بشین مهاجرت تورکون تاریخ مین بوخونین تا امه سامونِ به خودتون نسبت ندنین.تالشون چه گیلون و چه فراتر گیلون جی ایسن و امه برارن و هر کی اوشنه امره جنگ بدری امه امره جنگسه دره.